Co to jest crowdfunding?

Crowdfunding czyli finansowanie społecznościowe to alternatywny sposób finansowania inwestycji. Źródłem kapitału nie są banki ani inne instytucje finansowe tylko społeczność drobnych inwestorów, skrzykniętych za pośrednictwem internetu. Poprzez crowdfunding może być finansowane każde przedsięwzięcie, także znajdujące się dopiero na etapie koncepcji. Z tego artykułu dowiesz się jak działa crowdfunding i jakie są jego rodzaje.

Crowdfunding – historia

Pierwszym przykładem crowdfundingu była trasa koncertowa zespołu Marillion w USA. Fani zespołu zebrali 60 tysięcy dolarów w ramach internetowej zbiórki, dzięki czemu trasa doszła do skutku. Później zespół wydał także dwie płyty finansując je poprzez zbiórki w internecie.

Przez kolejnych kilka lat finansowanie społecznościowe dotyczyło projektów z dziedziny szeroko rozumianej kultury. W ten sposób finansowano wydawanie książek i kręcenie filmów. Pierwszym serwisem internetowym, którego model biznesowy polegał na organizowaniu crowdfundingu był ArtistShare. Sukces portalu spowodował powstanie innych platform, takich jak Kiva, IndieGoGo, Kickstarter, GoFundMe, Microventures i YouCaring.

Crowdfunding – jak to działa

W procesie finansowania społecznościowego biorą udział trzy podmioty. Pierwszym z nich jest platforma crowfundingowa. Jest to serwis internetowy, który umożliwia firmom oraz osobom prywatnym zamieszczanie ogłoszeń o zbiórce pieniędzy na konkretny cel. Każda z platform ma swój własny regulamin i nie przyjmuje wszystkich ogłoszeń ale wybranego typu. Niektóre platformy skupiają się na projektach artystycznych, inne charytatywnych, jeszcze inne na biznesowych.

Drugi podmiot to firma lub osoba prywatna, która jest pomysłodawcą oraz beneficjentem zbiórki. Trzeci podmiot to społeczność inwestorów, którzy finansują przedsięwzięcie. Inwestorem może zostać każdy ponieważ kwoty udzielanego wsparcia przez jedną osobę nie są duże.

Typy crowdfundingu

Są trzy typy crowdfundingu, które różnią się korzyściami uzyskiwanymi przez inwestorów. Pierwszy z nich polega na tym, że korzyścią dla inwestorów jest produkt, który zostanie stworzony dzięki finansowaniu społecznościowemu. Produktem tym może być na przykład książka, film, program komputerowy albo dowolna rzecz. Każdy uczestnik finansowania społecznościowego otrzyma np. książkę z dedykacją autora albo DVD z filmem. Zaangażowanie inwestorów spowodowane jest więc zainteresowaniami albo sympatią do twórcy.

Drugi typ crowdfundingu jest oparty na udziałach w finansowanym przedsięwzięciu i jest coraz bardziej popularny do finansowania start-upów. Każdy uczestnik finansowania społecznościowego otrzymuje udziały lub akcje spółki tworzącej dany projekt. Udziały te mogą być przedmiotem obrotu pozagiełdowego; firmy z reguły też informują o wypłacaniu w przyszłości dywidendy oraz planach wejścia na giełdę.

Crowdfunding udziałowy wypełnia lukę na rynku finansowym, ponieważ umożliwia finansowanie innowacyjnych projektów na wczesnym etapie działalności firmy. Nowe firmy, które planują wprowadzenie na rynek innowacyjnego produktu lub usługi, są odcięte od finansowania poprzez rynek kapitałowy lub emisję obligacji. Finansowanie poprzez kredyt jest często również niemożliwe z powodu braku zdolności kredytowej. Rozwiązaniem tego problemu jest finansowanie społecznościowe.

Zaangażowanie inwestorów w przypadku crowdfundingu udziałowego jest spowodowane chęcią zysku. Inwestorzy liczą, że spółka w przyszłości będzie przynosić zyski, a wartość udziałów lub kurs jej akcji znacząco wzrośnie. Tak jak każda inna forma inwestowania udział w projektach finansowania społecznościowego wiąże się z ryzykiem straty kapitału. Zazwyczaj inwestorzy muszą także czekać kilka lat, aż wyjście z inwestycji będzie możliwe.

Trzeci typ crowdfundingu to zbiórki charytatywne. Są one bardzo popularne w Polsce, ponieważ polska służba zdrowia jest niedoinwestowana i wiele operacji może być wykonane jedynie za granicą. Koszty takich operacji są zazwyczaj ogromne i przekraczają możliwości nawet bogatych ludzi. Rozwiązaniem są zbiórki charytatywne na sfinansowanie operacji. Najbardziej popularny portal organizujący tego typu zbiórki to siepomaga.pl. Zaangażowanie inwestorów spowodowane jest chęcią niesienia pomocy innym ludziom

Przykłady projektów finansowanych przez crowdfunding

Star Citizen – gra tworzona przez Cloud Imperium Games, symulator lotów kosmicznych. Projekt finansowania społecznego został uruchomiony na platformie Kickstarter w 2012 r. Do zakończenia zbiórki na platformie twórcy gry zebrali ponad 6 mln dolarów i kontynuowali zbiórkę na stronie internetowej gry. Do dzisiaj zebrali ponad 300 mln dolarów, a gra nie została oficjalnie wydana i grać w nią mogą tylko uczestnicy crowdfundingu.

Peeble Time – smartwatch stworzony przez firmę Peeble Technology. Kampania na serwisie Kickstarter została rozpoczęta na początku 2015 r. i dzięki niej uzbierano ponad 20 mln dolarów, w ciągu kilku miesięcy. Smartwatch trafił do inwestorów oraz na rynek dwa miesiące po zakończeniu zbiórki.

Glowforge – drukarka laserowa 3d, która wykorzystuje wiele różnych materiałów i umożliwia tworzenie skomplikowanych produktów. Firma Glowforge Inc zebrała ponad 27 mln dolarów, oferując zniżki na gotowy produkt inwestorom. Crowdfunding został przeprowadzony bez udziału platform, na stronie internetowej firmy.

Muzeum Tesli – projekt zakupienia wieży Wardenclyffe zbudowanej przez wynalazcę Nikolę Teslę i stworzenia muzeum poświęconego jego życiu i wynalazkom. Crowdfunding został przeprowadzony na platformie IndieGoGo w 2012 r. i zakończył się sukcesem w ciągu 6 dni. Ogranizacja Tesla Science Center at Wardenclyffe zakupiła nieruchomość i otworzyła muzeum, które działa do dziś.

Wisła Kraków – polski klub piłkarski, który zebrał 4 mln zł w ciągu zaledwie doby oferując inwestorom 5% swoich akcji. Finansowanie społecznościowe zostało zorganizowane przez Beesfund, platformę specjalizującą się w crowdfundingu inwestycyjnym.

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Co to jest crowdfunding?