Fundusze venture capital

Fundusze venture capital to wyspecjalizowane instytucje finansowe, które inwestują w firmy na wczesnym etapie ich rozwoju. Oprócz kapitału fundusze venture capital udzielają firmom wsparcia z zakresu zarządzania i marketingu. Celem funduszy venture capital jest zwiększenie wartości firmy, a następnie sprzedaż udziałów. Z tego artykułu dowiesz się jak działają te fundusze na terenie Polski.

Jak działają fundusze venture capital?

Inwestycja funduszu venture capital polega na udzieleniu wsparcia finansowego firmie na wczesnym etapie rozwoju, w zamian za udziały lub akcje. Fundusz staje się od tego momentu współwłaścicielem firmy, a przedstawiciel funduszu wchodzi do zarządu lub rady nadzorczej. Dzięki temu fundusz ma kontrolę nad wydatkami oraz możliwość monitorowania bieżącej sytuacji firmy.

Fundusze venture capital inwestują w firmy, które wprowadziły już swój produkt na rynek, osiągają z tytułu jego sprzedaży przychody pozwalające na działalność firmy i potrzebują kapitału aby zwiększyć skalę działalności. Finansowanie kredytem jest często niemożliwe dla takich firm, z powodu braku zdolności kredytowej. Poza tym koszt związany ze spłatą comiesięcznej raty kredytu obciążałby wynik finansowy firmy i uniemożliwiał osiągnięcie zysków.

Rozwiązaniem dla firmy w takiej sytuacji jest znalezienie zewnętrznego inwestora, który w zamian za udziały w przyszłych zyskach zapewni kapitał. Takim inwestorem są między innymi fundusze venture capital.

Inwestowanie na wczesnym etapie rozwoju firmy wiąże się z dużym ryzykiem. Aby minimalizować to ryzyku fundusze venture capital oferują także doradztwo z zakresu marketingu i zarządzania. Przedstawiciel funduszu, który wchodzi do zarządu, zazwyczaj dysponuje dużo większym doświadczeniem w prowadzeniu biznesu niż założyciele firmy. Dzięki fachowym wskazówkom zarząd firmy może uniknąć wielu błędów, typowych dla osób stawiających pierwsze kroki w biznesie.

Inwestycja funduszy venture capital trwa zazwyczaj od 3 do 7 lat. W tym czasie firma powinna osiągnąć taki poziom rozwoju aby mogła wejść na rynek kapitałowy – Giełdę Papierów Wartościowych lub New Connect – co umożliwia sprzedaż akcji. Alternatywą jest również sprzedaż udziałów na rynku pozagiełdowym – innym funduszom lub inwestorowi branżowemu.

Oczywiście nie wszystkie inwestycje kończą się sukcesem. Czasami rynek boleśnie weryfikuje założenia i dochodzi do likwidacji firmy oraz straty przez fundusz zainwestowanego kapitału.

Fundusze venture capital w Polsce

Pierwsze fundusze weszły do Polski na początku lat 90-tych. Ich misją było rozwijanie sektora prywatnego gdyż większość gospodarki stanowiły przedsiębiorstwa państwowe. Jako pierwszy zaczął działać Polsko-Amerykański Fundusz Przedsiębiorczości, następne były Invesco oraz Duński Fundusz dla Europy Centralnej i Wschodniej. Wraz ze wzrostem polskiej gospodarki do Polski wchodziło coraz więcej funduszy. Powstały też pierwsze polskie fundusze venture capital.

Obecnie w Polsce działa 130 funduszy venture capital, które zarządzają aktywami o wartości ponad 10 mld zł. Większość z nich wykorzystuje przy tym środki pochodzące z Unii Europejskiej albo budżetu państwa. W Polsce są obecnie cztery państwowe podmioty, które wspierają finansowo fundusze venture capital:

1. Krajowy Fundusz Kapitałowy został utworzony w 2005 r. Działanie Krajowego Funduszu Kapitałowego polega na finansowaniu funduszy VC, które z kolei inwestują w małe i średnie przedsiębiorstwa. Według danych Startup Polska środki z KFK pomogły sfinansować ponad 1/3 polskich startupów
2. Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości została powołana w 2000 r. na drodze ustawowej. Wykorzystuje środki z budżetu państwa oraz funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. 1/4 startupów została sfinansowana z kapitału pochodzącego z Polskiej Agencji rozwoju Przedsiębiorczości.
3. Narodowe Centrum Badań i Rozwoju działa jako agencja Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Uczestniczy w finansowaniu projektów, które łączą świat nauki i biznesu. Środki z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju posłużyły do sfinansowania 10% startupów.
4. Polski Fundusz Rozwoju to państwowa spółka akcyjna, utworzona w 2016 r. Poprzez spółkę-córkę PFR Ventures Polski Fundusz Rozwoju udziela finansowania funduszom venture capital, które inwestują w sektor małych i średnich przedsiębiorstw.

Podstawy prawne działania funduszy VC

Do 2016 r. fundusze działały na podstawie Kodeksu Handlowego i nie musiały spełniać dodatkowych wymogów. Mogły działać zarówno jako spółka akcyjna, jak również spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. W 2016 r. Polska przyjęła dyrektywę 2011/61/EU Unii Europejskiej czyli Alternative Investment Fund Managers Directive 2011, która zawiera szereg regulacji.

Od tej pory fundusze venture capital nie mogą działać w formie spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością tylko w formie funduszu inwestycyjnego zamkniętego lub alternatywnej spółki inwestycyjnej. Zarówno fundusze inwestycyjne zamknięte jak alternatywne spółki inwestycyjne znajdują się pod nadzorem Komisji Nadzoru Finansowego.

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Fundusze venture capital