Wypowiedzenie umowy kredytu

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank jest najbardziej dotkliwą sankcją, jaką bank może zastosować wobec kredytobiorcy, który nie spłaca rat zgodnie z umową. Jest to rozwiązanie ostateczne, ponieważ w większości przypadków kredytobiorca nie będzie w stanie spłacić pozostałej do spłaty sumy kredytu. Bank będzie zmuszony rozpocząć windykację oraz utworzyć rezerwę, co negatywnie wpłynie na jego wynik finansowy. Z tego artykułu dowiesz się w jakich przypadkach bank decyduje się na wypowiedzenie umowy kredytu oraz jakie skutki to powoduje.

Wypowiedzenie umowy kredytu – podstawa prawna

Wypowiedzenie umowy kredytu przez bank reguluje art. 75 Prawa bankowego. Według tego artykułu bank może wypowiedzieć kredyt jeśli:

Kredytobiorca nie dotrzymał warunków udzielenia kredytu.
Kredytobiorca utracił zdolność kredytową.

Bank nie może wypowiedzieć kredytu z powodu utraty zdolności kredytowej przez kredytobiorcę, jeśli zgodził się na realizację programu naprawczego. To zastrzeżenie odnosi się do całego okresu realizacji programu naprawczego, chyba że bank stwierdzi, iż program naprawczy nie jest w sposób należyty realizowany.

Termin wypowiedzenia umowy kredytu wynosi 30 dni, a jeżeli kredytobiorca jest zagrożony upadłością 7 dni. Termin ten może być dłuższy jeżeli tak stanowi umowa, ale nie może być krótszy. Jeśli w wyznaczonym terminie kredytobiorca nie spłaci pozostałej do spłaty sumy kredytu, bank rozpoczyna windykację.

Wypowiedzenie umowy kredytu – przyczyny

Zgodnie z Prawem bankowym są dwie przesłanki do wypowiedzenia umowy kredytowej – niedotrzymanie warunków udzielenia kredytu oraz utrata zdolności kredytowej. Pierwsza przesłanka dotyczy kredytów celowych, np. hipotecznego lub samochodowego. Zazwyczaj do takiej sytuacji dochodzi gdy kredytobiorca wykorzystuje kredyt hipoteczny na finansowanie innych wydatków niż te związane z zaspokojeniem potrzeb mieszkaniowych. Dotyczy to szczególnie kredytów zaciągniętych na budowę domu.

Utrata zdolności kredytowej może spowodować zarówno wypowiedzenie umowy kredytu celowego, jak i gotówkowego. Do takiej sytuacji dochodzi wtedy, gdy:

kredytobiorca nie spłaca kredytu zgodnie z umową,
kredytobiorca wprowadził bank w błąd podczas składania wniosku i zawyżył swoje dochody lub zaniżył stałe wydatki,
kredytobiorca utracił główne źródło dochodów i nie był ubezpieczony od takiej sytuacji,
znacząco spadła wartość zabezpieczeń kredytu.

Każda osoba zaciągająca kredyt przyjmuje na siebie zobowiązanie do jego spłat zgodnie z przyjętym harmonogramem. Opóźnienie w spłacaniu rat powoduje przekazanie informacji do wewnętrznego działu windykacji banku. Pracownik działu windykacji kontaktuje się z kredytobiorcą – zazwyczaj za pomocą SMS-a lub telefonicznie – i próbuje przekonać kredytobiorcę do uregulowania zaległości oraz dowiedzieć się jaka jest przyczyna zwłoki.

Jednorazowa zwłoka w spłacie raty kredytu wynosząca kilka dni na pewno nie będzie przyczyną wypowiedzenia umowy kredytowej. Zgodnie z Prawem bankowym w przypadku opóźnienia spłaty zobowiązania związanego z umową kredytową, bank wzywa kredytobiorcę do spłaty zaległości wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Spłacenie zaległości zamyka sprawę.

Natomiast jeżeli sytuacja powtarza się częściej albo zwłoka w spłacie wynosi ponad 30 dni bank może zacząć się zastanawiać czy klient posiada zdolność kredytową pozwalającą spłacać kredyt o danej wysokości i terminie spłaty. Może to się wiązać z żądaniem dostarczenia przez klienta dokumentów potwierdzających jego obecną sytuację finansową.

Zgodnie z artykułem 74 Prawa bankowego kredytobiorca na każde żądanie banku musi dostarczyć informacje i dokumenty niezbędne do oceny jego sytuacji finansowej i gospodarczej oraz umożliwiające kontrolę wykorzystania i spłaty kredytu. Ten obowiązek kredytobiorcy występuje przez cały okres obowiązywania umowy kredytowej.

Kredytobiorca, który zaciągnął kredyt na oświadczenie o dochodach (tzw. kredyt na dowód) i spłaca raty nieregularnie może otrzymać od banku polecenie dostarczenia zaświadczenia o dochodach. Jeżeli kredytobiorca zawyżył swoje dochody w oświadczeniu i nie potrafi przedstawić dokumentów potwierdzających ich wysokość to bank będzie miał podstawy do wypowiedzenia umowy kredytowej.

Podobna sytuacja może mieć miejsce wtedy gdy kredytobiorca utracił główne źródło dochodów np. został zwolniony z pracy i ma trudności ze znalezieniem nowej. Brak spłaty raty kredytu spowoduje kontakt telefoniczny ze strony banku. Kiedy pracownik banku dowie się, że przyczyną opóźnień jest utrata pracy i nie zanosi się na poprawę sytuacji, bank może wypowiedzieć umowę kredytową.

Spadek wartości zabezpieczenia kredytu

Od pewnego czasu panuje ogólne przekonanie, że ceny nieruchomości nigdy nie spadają. Przyczyną tego przekonania jest ciągły wzrost cen nieruchomości przez kilka ostatnich lat. Konsumenci zazwyczaj nie pamiętają tego co się działo kilkanaście lat temu. Natomiast wystarczy sięgnąć do danych historycznych aby się dowiedzieć, że w latach 2007-2011 indeks cen mieszkań spadł o ponad 30%.

Tak wysoki spadek cen mieszkań w wielu przypadkach doprowadził do tego, że wartość mieszkania będącego zabezpieczeniem kredytu hipotecznego, była mniejsza niż suma kredytu do spłaty. Banki zaczęły wysyłać rzeczoznawców do mieszkań klientów oraz żądać dodatkowych zabezpieczeń. Nałożył się na to wzrost kursu franka, a znaczna część kredytów hipotecznych była denominowana lub indeksowana do franka.

Niektórzy kredytobiorcy nie byli w stanie przedstawić dodatkowych zabezpieczeń, banki wypowiedziały umowy kredytowe i przejęły nieruchomości. Ponieważ wartość nieruchomości była niższa niż pozostała do spłaty suma kredytu hipotecznego, kredytobiorcy utracili nieruchomość i zostali z długiem.

Wypowiedzenie umowy kredytu – minimalizacja ryzyka

Wypowiedzenie umowy kredytu jest ogromnym problemem dla kredytobiorcy. Zazwyczaj żaden kredytobiorca nie jest w stanie spłacić w ciągu 30 dni od wypowiedzenia umowy całej pozostałej do spłaty sumy kredytu. Dlatego też przed zaciągnięciem kredytu należy podjąć kroki aby zminimalizować ryzyko opóźnień w spłacie, a co za tym idzie wypowiedzenia umowy.

Przede wszystkim nie należy zaciągać kredytów przekraczających nasze możliwości finansowe. Zawyżanie swoich dochodów we wniosku kredytowym dotyczącym kredytów na oświadczenie, może doprowadzić do udzielenia przez bank zbyt wysokiego kredytu, a co za tym idzie problemów z jego spłatą. Dlatego też lepiej wziąć mniejszy kredyt i spłacić do zgodnie z harmonogramem.

Ważne jest posiadanie tzw. poduszki finansowej omówionej w artykule dotyczącym płynności finansowej gospodarstw domowych. Powinna ona wynosić trzykrotność miesięcznych dochodów. W przypadku utraty głównego źródła dochodów poduszka finansowa pozwoli regulować na bieżąco raty kredytu.

Aby zabezpieczyć się na wypadek utraty pracy można skorzystać z dodatkowego ubezpieczenia kredytu. Oczywiście takie ubezpieczenie podniesie koszt kredytu, natomiast w przypadku utraty pracy raty kredytu będzie spłacał ubezpieczyciel.

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Wypowiedzenie umowy kredytu