Kim jest beneficjent rzeczywisty?

Beneficjent rzeczywisty jest to osoba fizyczna, która pośrednio lub bezpośrednio kontroluje spółkę prawa handlowego lub spółkę osobową. Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu wprowadziła obowiązek informacyjny wobec wszystkich spółek działających w Polsce. Muszą one przesłać informacje na temat beneficjentów rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Z tego artykułu dowiesz się jak ustalić kto jest beneficjentem rzeczywistym oraz jak go wpisać do rejestru.

Beneficjent rzeczywisty – definicja

Ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu definiuje jako beneficjenta rzeczywistego każdą osobę fizyczną, która sprawuje pośrednio lub bezpośrednio kontrolę nad danym podmiotem albo w imieniu której nawiązywane są stosunki gospodarcze. Sprawowanie kontroli jest określone jako posiadanie uprawnień wynikających z okoliczności prawnych lub faktycznych, które umożliwiają wywieranie decydującego wpływu na czynności podejmowane przez dany podmiot.

W przypadku spółek akcyjnych, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz prostych akcyjnych beneficjentem rzeczywistym jest:

1. osoba fizyczna, która posiada więcej niż 25% akcji lub udziałów w spółce,
2. osoba fizyczna, która ma więcej niż 25% głosów na walnym zgromadzeniu wspólników, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
3. osoba fizyczna, która sprawuje kontrolę nad osobami prawnymi, które posiadają więcej niż 25% akcji lub udziałów w spółce, lub mają więcej niż 25% głosów na walnym zgromadzeniu wspólników,
4. osoba fizyczna, która sprawuje kontrolę nad spółką poprzez kontrolowanie osoby prawnej, która jest jednostką dominującą w stosunku do spółki,
5. osoba fizyczna zarządzająca spółką, jeśli nie można ustalić tożsamości osób z punktów 1-4. Taka sytuacja może nastąpić na przykład wtedy gdy jest kilku-kilkunastu udziałowców spółki i każdy z nich ma mniej niż 25% udziałów.

W przypadku spółek osobowych beneficjentami rzeczywistymi są wszyscy wspólnicy, którzy mają prawo do prowadzenia spraw spółki. W przypadku spółek jawnych są to więc wszyscy wspólnicy, w przypadku spółek komandytowych są to komplementariusze. Natomiast komandytariusze są beneficjentami rzeczywistymi tylko wtedy gdy umowa spółki komandytowej nie wyłącza wymogu uzyskania zgody komandytariuszy na podjęcie czynności przekraczających zwykły zarząd.

W przypadku trustu beneficjentami rzeczywistymi są:

• założyciel,
• powiernik,
• nadzorca, jeżeli został ustanowiony,
• beneficjenta lub beneficjentów, w których głównym interesie powstał lub działa trust,
• inne osoby kontrolujące trust

Beneficjent rzeczywisty – zgłaszanie do rejestru

Zgłosić beneficjentów rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) może tylko osoba uprawniona do reprezentowania spółki. Nie może tego zadania zlecić nikomu innemu np. sekretarce. Zgłoszenie składa się drogą elektroniczną poprzez stronę internetową https://crbr.podatki.gov.pl.

Zgłoszenie musi być potwierdzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo profilem zaufanym ePUAP. Zgłoszenie zawiera oświadczenie osoby dokonującej zgłoszenia do Rejestru o prawdziwości informacji zgłaszanych do Rejestru, pod rygorem odpowiedzialności karnej.

Osoba zgłaszająca ponosi także odpowiedzialność za szkody wynikłe ze zgłoszenia nieprawdziwych danych, a także niedotrzymania ustawowych terminów.

Obowiązek zgłaszania beneficjentów rzeczywistych mają następujące podmioty:

• spółki z ograniczoną odpowiedzialnością,
• proste spółki akcyjne,
• spółki akcyjne z wyjątkiem tych notowanych na GPW i New Connect,
• spółki jawne,
• spółki komandytowe,
• spółki komandytowo-akcyjne,
• spółki partnerskie.

Spółki mają obowiązek zgłoszenia beneficjentów rzeczywistych w terminie 7 dni od momentu wpisania spółki do Krajowego Rejestru Sądowego. Każda zmiana w strukturze właścicielskiej, której skutkiem jest zmiana beneficjentów rzeczywistych wymaga zgłoszenia do CRBR w terminie 7 dni.

Informacje podlegające zgłoszeniu to:

• nazwa spółki,
• forma organizacyjna,
• siedziba,
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym,
• NIP,
• imię i nazwisko beneficjenta rzeczywistego,
• obywatelstwo,
• państwo zamieszkania,
• PESEL lub datę urodzenia jeśli beneficjent rzeczywisty nie posiada numeru PESEL,
• informację o wielkości i charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistemu.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych jest jawny i każdy użytkownik internetu może go przeglądać. Aby wyszukać beneficjentów rzeczywistych danej spółki wystarczy znać jej NIP. Przeglądanie rejestru, wpisywanie danych oraz ich aktualizacja są bezpłatne.

Zgłaszanie do rejestru – nowelizacja

W nowelizacji ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu rozszerzono katalog podmiotów, które zobowiązane są do wpisywania beneficjentów rzeczywistych do CRBR. Te podmioty to:

• trusty, których powiernicy lub osoby zajmujące stanowiska równoważne mają miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub nawiązują stosunki gospodarcze lub nabywają nieruchomość na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w imieniu lub na rzecz trustu,
• europejskie zgrupowania interesów gospodarczych,
• spółki europejskie,
• spółdzielnie,
• spółdzielnie europejskie,
• stowarzyszenia podlegające wpisowi do KRS,
• fundacje.

Nowelizacja wchodzi w życie 31.10.2021r.

Ciekawostką jest fakt, że ustawa nie zawiera określenia beneficjentów rzeczywistych w przypadku spółdzielni, stowarzyszeń podlegających wpisowi do KRS oraz fundacji. Natomiast dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2015/849, której implementacją jest ustawa o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy określa, że w przypadku fundacji beneficjentami rzeczywistymi są osoby fizyczne pełniące stanowiska równoważne jak w przypadku trustów.

Wobec tego fundacje powinny zgłosić następujących beneficjentów rzeczywistych:

• fundatora,
• nadzorcę,
• beneficjentów fundacji,
• inne osoby sprawujące kontrolę nad fundacją.

A kogo mają zgłosić spółdzielnie i stowarzyszenia? Tego nie określa żaden akt prawny, ani polski, ani europejski.

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Kim jest beneficjent rzeczywisty?