Piramidy finansowe

Promotor piramidy finansowej został ukarany przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta. Na Damiana Żukiewicza, właściciela firmy Investprovider, została nałożona kara łączna w wysokości 450 tysięcy złotych. Jego działalnośći polegała na publikowaniu filmów na youtube oraz na własnej stronie internetowej zachęcających użytkowników do rejestrowania się w systemach FutureNet, FutureAdPro i NetLeaders. Systemy te oferują wynagrodzenie za wprowadzenie do systemu kolejnych osób co jest piramidą finansową i jest zabronione.

Prezes UOKiK przeprowadził trzy postępowania i nałożył najwyższą możliwą karę łączną. Prezes UOKiK powiedział, że:

Systemy promocyjne typu piramida są zakazane zarówno przez prawo polskie, jak i europejskie. Musimy je szybko i skutecznie eliminować z rynku, bowiem na ich działalności swoje oszczędności tracą konsumenci. Istotnym elementem w przypadku tego typu przedsięwzięć są tzw. naganiacze – osoby, które te „projekty” świadomie i odpłatnie propagują, wciągając do nich kolejnych konsumentów.

Bez ich działalności systemy promocyjne typu piramida nie miałyby możliwości sprawnego pozyskania nowych uczestników. Naganiacze muszą ponosić odpowiedzialność za swoje działania wprowadzające konsumentów w błąd, które skutkują poważnymi stratami finansowymi po stronie konsumentów i mogą prowadzić do poważnych tragedii ludzkich.

Po przeprowadzeniu postępowania podjąłem decyzję o ukaraniu naganiacza Damiana Żukiewicza karą w wysokości blisko 450 tys. zł. Za każdą ze stwierdzonych praktyk, odnoszących się do promowania w internecie nielegalnych inwestycji, wprowadzania konsumentów w błąd i mamienia ich wizją wielkich zysków, nałożyłem na niego niemal maksymalną, ustawową sankcję finansową.

Prowadzimy kolejne działania wymierzone w organizatorów i promotorów systemów typu piramida, każdorazowo informujemy o naszych podejrzeniach również organy ścigania.

Jak działa piramida finansowa?

Piramida finansowa to system, w którym zyski dotychczasowych uczestników systemu są uzależnione od wpłat nowych uczestników. Niektóre z piramid nie prowadzą żadnej innej działalności, a uczestnicy muszą wnosić opłatę wstępną i na własną rękę werbować nowych. Inne piramidy reklamują swoją działalność jako parabankową lub inwestycyjną i kuszą klientów bardzo dużymi, “gwarantowanymi” zyskami. W obu przypadkach ten system jest skazany na upadek – trwa tak długo, jak długo są nowi dawcy kapitału, jedyne źródło “zysków”.

Piramidy finansowe – historia

Pierwszą piramidą finansową był bank założony przez niemiecką aktorkę i piosenkarkę Adelheid Spitzeder w 1869r. Bank oferował bardzo duże zwroty z inwestycji, wykorzystując wpłaty nowych klientów do spłacania dotychczasowych. Klienci banku nie byli namawiani do wciągania nowych osób do systemu – wieść o gwarantowanych dużych zyskach roznosiła się spontanicznie.

W ciągu 4 lat działalności bank pozyskał 32 tysięcy klientów, a Adelheid Spitzeder została najbogatszą osobą w Bawarii. Gdy bank upadł, a organizatorka trafiła do więzienia straty klientów wyniosły 38 milionów guldenów co odpowiada sumie ponad 400 milionów euro dzisiaj.

W 1879r Sarah Howe otworzyła Ladies’ Deposit Company. Był to bank oszczędnościowy, który przyjmował depozyty tylko od niezamężnych kobiet. Bank oferował bardzo duże oprocentowanie lokat – 8% miesięcznie. Jedynym źródłem finansowania odsetek były depozyty nowych klientów.

Bank mimo braku reklamy przyciągnął 1200 kobiet skuszonych dużymi zyskami. Po serii artykułów w prasie bank upadł, a organizatorka trafiła do więzienia. Starty klientów sięgnęły 500 tysięcy dolarów czyli 12,6 milionów dolarów dzisiaj.

Na przełomie 1919 i 1920r Charles Ponzie założył firmę, która miała zajmować się handlem międzynarodowymi kuponami na odpowiedź (IRC). Takie kupony można było wtedy kupić tanio w Europie, wymienić na znaczki i sprzedać z dużym zyskiem w USA. Ponieważ Ponzie nie miał pieniędzy, a banki odmówiły mu kredytu rozpoczął szukanie inwestorów.

Proponował im 50% zysków w ciągu 45 dni – w tym czasie banki oferowały oprocentowanie w wysokości 5% rocznie. Na początku zainwestowało 18 osób, którym Ponzie zapłacił pieniędzmi od nowych inwestorów. Wieść rozeszła się szybko i nowi inwestorzy zaczęli masowo napływać.

Ponzie szybko zaczął rozszerzać skalę działania. Zatrudnił agentów zajmujących się wyszukiwaniem nowych inwestorów, otworzył oddziały w kolejnych miastach, a nawet kupił pakiet kontrolny w banku, w którym miał konto.

Problem polegał na tym, że firma Ponziego nie rozpoczęła na szerszą skalę swojej działalności – handlu międzynarodowymi kuponami na odpowiedź – a wszelkie zyski pochodziły z wpłat kolejnych uczestników systemu. System upadł w sierpniu 1920r po serii artykułów w prasie. Klienci stracili około 20 mln dolarów – dzisiaj wartych około prawie 200 mln dolarów.

Bernard Madoff w latach 60tych otworzył firmę Bernard L. Madoff Investment Securities zajmującą się handlem akcjami. Firma szybko się rozwijała i w latach 80tych obracała miliardami dolarów. Prawdopodobnie w latach 80tych Madoff przekształcił firmę w piramidę finansową. Pieniądze klientów nie były inwestowane w akcje tylko wpłacane na konto bankowe.

Gdy przychodził moment rozliczeń Madoff wypłacał pieniądze z konta i przelewał je na konto klienta przekazując jednocześnie raport z rzekomych transakcji, dzięki którym klient osiągnął “zyski”. Raport tworzyli pracownicy Madoffa, którzy wykorzystywali kursy akcji i opcji z ostatniego okresu pokazując klientom zakup papierów wartościowych po niższej cenie i ich sprzedaż po wyższej.

W 2008r okazało się, że konto Madoffa jest prawie puste, a do rozliczenia jest kilka miliardów dolarów. Madoff został aresztowany i skazany na 150 lat więzienia. Klienci zainwestowali 36 miliardów dolarów w firmę Madoffa, część z nich osiągnęła zyski (kosztem innych). Poszkodowani stracili około 10 miliardów dolarów – procesy między klientami Madoffa wciąż trwają.

Piramidy finansowe w Polsce

W 1989r Lech Grobelny założył Bezpieczną Kasę Oszczędności. Był to parabank, który oferował oprocentowanie lokat w wysokości nawet 300% rocznie dla lokat dwuletnich. Zainwestowało około 10 tysięcy ludzi, którzy ulokowali w BKO około 25mld starych złotych.

W czerwcu 1990r Grobelny wyjechał do Niemiec, a klienci ruszyli do placówek BKO aby zlikwidować lokaty i odzyskać pieniądze. BKO upadła, a klienci stracili łącznie około 18 mld starych złotych (1,8 mln zł)

Galicyjski Trust Kapitałowo-Inwestycyjny został założony w 1991r przez Stanisława Kotarbę i jego żonę. Parabank oferował wysokie oprocentowanie lokat – 50% rocznie. Tak wysokie oprocentowanie skusiło tysiące klientów, którzy zainwestowali łącznie 270 mld starych złotych (27 mln zł).

W 1992r zmieniło się prawo w Polsce – tylko banki mogły przyjmować depozyty. Do nowelizacji prawa nie dostosowało się GTKI, wobec czego Kotarba został aresztowany. Jego aresztowanie spowodowało szturm klientów na oddziały GTKI by wycofać pieniądze. Parabank upadł i klienci stracili większość z zainwestowanych pieniędzy.

Skyline – system wprowadzony przez Mariusza K. Każdy wchodzący do tego systemu musiał wpłacić 2100 marek niemieckich, a potem werbować kolejnych uczestników. Tylko pozyskiwanie nowych “inwestorów” gwarantowało zwrot wkładu i zyski.

Za pierwszych trzech zwerbowanych uczestników system Skyline płacił po 450 marek za osobę, za kolejnych po 800 marek za osobę. Poza tym osoby wprowadzone też zapewniały mu zyski – za pozyskanych przez te osoby nowych klientów otrzymywał po 350 marek.

System upadł kiedy asystentka szefa Skyline Mariusza K. zleciła jego zabójstwo. Wszystkie pieniądze systemu przechodziły przez jej konto bankowe założone w Luksemburgu. Mariusz K. obiecał jej 10% przelewanych pieniędzy ale nie wypłacał jej udziału w zyskach twierdząc, że zacznie szastać pieniędzmi co wzbudzi podejrzenia. P

o zabójstwie Mariusza K. system upadł. Zainwestowało w niego około 38 tysięcy ludzi, którzy stracili ponad 10 mln złotych.

W 2009r Marcin Plichta wraz z żoną założyli firmę Grupa Inwestycyjna Ex, która później zmieniła nazwę na Amber Gold. Firma założyła pierwszy w Polsce skład metali szlachetnych, a oprócz tego zaoferowała klientom lokaty oparte na inwestycjach w złoto, srebro i platynę. Lokaty te miały gwarantować zyski w wysokości 13% rocznie.

Komisja Nadzoru Finansowego już w grudniu 2009r wpisała Amber Gold na czarną listę i zawiadomiła prokuraturę. To jednak nie powstrzymało Amber Gold – prokuratura działała bardzo opieszale i umarzała śledztwo od czego odwoływała się KNF. Przepychanki między prokuraturą, a Amber Gold trwały ponad rok.

W międzyczasie klienci zwabieni bardzo wysokim oprocentowaniem lokat i wszechobecnymi reklamami masowo przynosili swoje oszczędności do oddziałów Amber Gold. Firma rozszerzyła działalność na całą Polskę. W lipcu 2011r Amber Gold kupiło linie lotnicze OLT Express.

Rok później OLT Express zawiesiły loty na wszystkich trasach, a potem ogłosiły upadłość. Do siedziby Amber Gold i mieszkania właścicieli wkroczyła ABW. Klienci wpłacili na konta Amber Gold ponad 850 mln zł. Zaledwie 10 mln zł przeznaczono na zakup złota i platyny.

Ponad 241 mln zł wydano na bieżącą działalność, w tym reklamę i wynajem biur w całej Polsce. Na zakup i finansowanie linii OLT Express przeznaczono prawie 300 mln zł. Część pieniędzy została przeznaczona na wynagrodzenia za pracę, z czego 18,8 mln zł poszło na pensję prezesa i jego żony.

Piramidy finansowe FutureNet, FutureAdPro i NetLeaders

Portal FutureNet i platforma FutureAdPro są prowadzone przez firmy Futurenet Ukraine z Ukrainy oraz BCU Trading z Dubaju. Uczestnicy są wynagradzani za wprowadzenie nowych osób do systemu.

Netleaders to marka firmy CL Singapore, która wprowadziła na rynek “kryptowalutę” DasCoin. W przeciwieństwie do realnych kryptowalut, opartych na blockchainie DasCoin był emitowany jedynie przez firmę CL Singapore.

Do sprzedaży DasCoinów została zorganizowana sieć sprzedaży Netleaders. Każdy by zostać uczestnikiem systemu musiał wykupić licencję (koszt od 100 do 25000 euro), za które mógł kupić DasCoiny. Ewentualne zyski uczestników były uzależnione od rekrutacji kolejnych uczestników.

Kopiowanie artykułu jest dozwolone pod warunkiem zachowania linku do źródła: Piramidy finansowe